آشنایی با نرم افزارهای مدیریت محتوا (CMS)
سیستم های مدیریت محتوا و یا Content Management System (CMS) ، سیستم هایی شامل چندین تابع و روال از پیش تعیین شده می باشند که ابزارهایی را جهت مدیریت، طراحی و کنترل محتوای وب سایت ،به شما ارائه می دهند.در این مقاله برخی از کاربردها ، مزایا و معایب این نرم افزارها را معرفی خواهیم کرد….
CMS چیست ؟
سیستم های مدیریت محتوا و یا Content Management System (CMS) ، سیستم هایی شامل چندین تابع و روال از پیش تعیین شده می باشند که ابزارهایی را جهت مدیریت، طراحی و کنترل محتوای وب سایت ،به شما ارائه می دهند.
اکثر این توابع به صورت متن باز (Open Source ) بوده و می توانند به صورت دستی توسط کاربر تغییر یابند.
در ادامه به برخی از موارد مورد استفاده اشاره شده است :
– امکان اشتراک گذاری و همکاری تعداد زیادی از کاربران
– امکان اعمال محدودیت برای دسترسی به هر کاربر ( در واقع برای مدیریت بهتر وب سایت می توانید مشخص کنید که هر یک از کاربرانتان به چه قسمتی از اطلاعات وب سایت دسترسی داشته باشند.)
– امکان ذخیره و بازیابی آسان اطلاعات
– کنترل اعتبار و تطابق اطلاعات وب سایت
-ورود اطلاعات و تغییرات در محتوا بدون نیاز به دستکاری کدها یا پایگاه داده
– ورود اطلاعات به صورت هوشمند و جلوگیری از روند تکراری ورود اطلاعات
– ارتقای سطح گزارش گیری از روند وب سایت
– سهولت ارتباط بین کاربران
در یک CMS اطلاعات میتواند تقریبا به هر صورت ممکن از قبیل : اسناد، فایل های ویدیو، فایل های متنی، عکس، شماره تلفن و یا اطلاعات علمی ذخیره شوند.
قابل ذکر است که CMS ها انواع مختلفی دارند و تنها یکی از استفاده های آن مدیریت و طراحی وب سایت می باشد که این نوع از CMS نیز WCMS و یا Web Content Management System نام دارد.
این نرم افزار ها جهت ذخیره، کنترل، بازبینی و انتشار اطلاعات استفاده می شوند و ابزار های مختلفی جهت این انجام این مهم در اختیار کاربران قرار می دهند. در واقع یک کاربر عادی می تواند بدون داشتن تخصص به هریک از زبان های برنامه نویسی، اطلاعات مورد نیاز خود را در وب سایتش وارد نماید و حتی ظاهر وب سایت خود را طراحی نماید.
همچنین امکاناتی نظیر Version Control باعث مستند سازی و امکان مدیریت بیشتر اطلاعات می شود. برای مثال فرض کنید شما به عنوان مدیر وب سایت خود، یک وبلاگ مهم را نوشته و در سایت انشار می دهید. سپس یکی از کارمندانتان بدون اطلاع به شما مجددا متن وبلاگ را تغییر می دهد . در حالت عادی امکان رد یابی کسی که اطلاعات را تغییر داده وجود ندارد اما قابلیت Version Control هر تغییر کوچکی که بر روی یک داده انجام گیرد را ذخیره کرده و به عنوان یک نسخه جدا انتشار می دهد، در این صورت شما به آسانی می توانید تمامی تغییرات صورت گرفته بر روی وبلاگ خود را بررسی نمایید.
اکثر نرم افزارهای مدیریت محتوای وب سایت از یک نوع دیتابیس برای ذخیره اطلاعات لازم هر یک از صفحات، Meta Data و سایر اطلاعات مورد نیاز سیستم استفاده می نمایند.
اکثر سیستم های مدیریت محتوا از سیستم Server Side caching برای بهبود سرعت در لود شدن سایت استفاده می کنند. این امر با وجود اینکه باعث افزایش سرعت بالا آمدن سایت می شود اما در برخی از موارد نیز باعث به وجود آمدن تاخیر در مشاهده تغییرات وب سایت می گردد.
مدیریت وب سایت های مبتنی بر سیستم مدیریت محتوا معمولا به سادگی و از طریق مرورگر اینترنت امکان پذیر می باشد اما بعضی از این CMS ها نیز نیازمند نصب شدن یک نرم افزار Client در سیستم لوکال می باشند.
بسیاری از نرم افزار های مدیریت محتوا دارای پوسته ها و Template های ظاهری آماده بسیار زیادی هستند که در فضای اینترنت پراکنده شده اند، در نتیجه در صورتی که از یک سیستم مدیریت محتوا استفاده می نمایید، می توانید به سادگی و با یک جستجو در اینترنت پوسته های زیبای آماده ای را جهت استفاده در وب سایت خود پیدا کنید و ظاهر وب سایت خود را به طور دلخواه تغییر نمایید.
برخی از مزایا و معایت استفاده از سیستم های مدیریت محتوا در ادامه شرح داده شده است:
مزایا
هزینه پایین
برخی از نرم افزارهای مدیریت محتوا مانند Directus, Drupal, TYPO3, Joomla و WordPress به صورت رایگان و متن باز ارائه می شوند، در نتیجه تمامی افراد در هر جایگاه و درآمدی می توانند از آن ها به سادگی استفاده نمایند. این نرم افزارها دارای افزونه ها ( Extension) های مختلفی می باشند که هر یک از آن ها امکانات خاصی را به وب سایت شما اضافه می نمایند . البته برخلاف ماهیت رایگان خود نرم افزار، برای استفاده از برخی افزونه و قالبها شاید لازم باشد هزینه ای را پرداخت نمایید.
به هر حال باز هم عدم نیاز به استخدام تمام وقت یک برنامه نویس خبره برای مدیریت وب سایت شما یک صرفه جویی بزرگ در منابع مالی محسوب خواهد شد.
سهولت در سفارشی سازی وب سایت
بعد از نصب CMS مورد نظر در فضای وب سایت خود یک صفحه با پوسته کلی نیز همراه آن نصب می شود. از آن به بعد می توانید بدون نیاز به نوشتن مقدار زیادی از کد های برنامه نویسی و اسکریپت صفحات وب سایت خود را ایجاد و طراحی نمایید. بسیاری از نرم افزارهای CMS از تکنولوژی ajax استفاده می نمایند که به کمک آن می توانید با استفاده از قابلیت Drag و Drop به سادگی هرچه بیشتر در یک محیط جذاب و گرافیکی به طراحی وب سایت خود بپردازید که این امر باعث می شود تا حتی یک شخص مبتدی نیز بتواند وب سایت خود را بدون داشتن دانش برنامه نویسی طراحی نماید.
سهولت در استفاده
اساس ساخت نرم افزارهای CMS برای افراد غیر تکنیکی بوده است. در نتیجه شما می توانید مدیریت و بروزرسانی اطلاعات وب سایت خود را بر عهده افراد عادی که اطلاعات زیادی از کد نویسی ندارند نیز قرار دهید.
مدیریت محیط کاربری
نرم افزار های CMS این امکان در اختیار مدیر وب سایت قرار می دهند، او می تواند نحوه انتشار محتوا و اطلاعات وب سایت و همچنین سطوح دسترسی کاربران را کنترل کند و به هر گروه از کاربران دسترسی های خاصی در وب سایت اهدا نماید.
معایب
هزینه نگهداری
نگهداری و مدیریت وب سایت های تحت نرم افزارهای مدیریت محتوا در ابعاد بزرگ تر مانند سازمان هایی که دارای چندین شعبه در نقاط مختلف می باشند می تواند کار مشکل تری باشد. زیرا برای اطمینان از انجام کارها به طور کامل احتیاج به آموزش کاربران در سطح حرفه ای و تقسیم وظایف خواهید داشت.
نگهداری نرم افزارهای CMS تجاری در ابعاد بزرگ می تواند نیازمند هزینه های جانبی مانند تمدید امتیاز نرم افزار، ارتقا وخریداری افزونه های مورد نیاز و نگهداری قطعات سخت افزاری باشد.
مشکلات تاخیر در ارتباط
در صورتی که نرم افزارهای بزرگ تر CMS بر روی سخت افزار های بروز شده قرار نگیرند، ممکن است با مشکلاتی از قبیل بروز تاخیر در Ping Time و یا در ارتباطات خود مواجه شد.
بروز مشکل در رابطه با موتورهای جستجو
به دلیل اینکه آدرس های URL بسیاری از نرم افزارهای CMS به صورت اتوماتیک و داینامیک توسط نرم افزار و الگورینم های داخلی تولید و ایجاد می گردد، ممکن است هر یک از این URL ها، آدرس های ثابتی نباشند و نتوان از آن های در موتورهای جستجو به شکل بهینه استفاده نمود.